مطالب » گذری بر HCI و طراحی وب نظام مند

ارتباطات کاربران در طراحی وب یا نحوه ارتباط برقرار کردن کاربر در یک وبسایت، گستره وسیعی برای صحبت، و توسعه زیادی برای یادگیری دارد.

در این دانش ما به دنبال پیدا کردن ویژه گیها و خصوصیات مخاطبان سایت(Target Users) هستیم تا بتوانیم بر اساس اطلاعات جمع آوری شده موارد زیر را طراحی و پیاده سازی کنیم :

• کل ارتباطات سایت
• نحوه جایگیری المانهای مختلف سایت
• اعمال دسترسی های متنوع صفحات
• طرحی رنگ، سایز و ... تم سایت

پس در حقیقت طراحی یک وبسایت، بخصوص بخش رابط کاربر (User Interface) آن احتیاج به تحقیقات بیشتری نسبت به سایر بخشهای آن داشته و دقیقا همین موضوع سبب میشود که یک سایت با امکانات کاملا مشابه با سایت دیگر، موفق تر باشد.

مخاطب شناسی یک سایت احتیاج به تجارب و دانش درباره فرهنگ و خصوصیات جامعه و همچنین دانستن هدف و چشم انداز وبسایت یا سیستم تحت آزمایش دارد. بررسی کامل نظرسنجی ها و پیامهای دریافتی کاربران در این خصوص کمک شایانی خواهد داشت. در هر حال با این بررسی اولیه درباره مخاطب شناسی، ما میتوانیم خیلی از مجهولات فوق را معلوم کرده و از تلف شدن زمان برای رسیدن به یک رابط کاربر مستقل و مورد نظر مخاطبان جلوگیری کنیم. همچنین در نظر داریم که این روال مخاطب شناسی و اعمال تغییرات در ظواهر سایت، تمام شدنی نبوده و در زمانهای مختلف باید بروزرسانی شود. در حقیقت شاید کاربران مخاطب ما، کاملا شناسایی و ثابت شده باشد، اما علایق و تکنیکهای رابط کاربر (User Interface Design) در حال تغییر بوده و همیشه نیاز به شناسایی مجدد خواهند داشت.

اما برخی از استانداردهای تعریف شده در User Interface های تحت وب به شرح زیر می باشد:

• تحلیل جامع لینکهای صفحات سایت و پیاده سازی آنها با یک الگوی استاندارد (Navigation Structure)، مثلا استفاده از الگوی درختی یا خطی و یا الگوی تار عنکبوت.
• با توجه به اینکه حافظه کوتاه مدت (STM) انسان بین 4 تا 6 آیتم را میتواند در خود نگه دارد، باید لینکها، منوها و یا زیر منوهای طراحی ما به نحوی باشد که تعداد لینکهای آن از این محدوده تجاوز نکند.
• در طراحی لینکهای سایت تا جاییکه ممکن هست باید کاری کنیم که کاربر مجبور به استفاده از کلیدهای مرورگر(Backward & Forward)، برای رفتن به صفحات قبل و بعد نشود و این امکان به نحوی در سایت دیده شده باشد.
• تعداد کلیک های کاربر برای رسیدن به هدفش در سایت ما، به حداقل برسد.
• در هر صفحه ای که کاربر ویزیت میکند (Landing Pages)، باید بتواند به راحتی سوالات زیر را پاسخ دهد:
  • من در کجا هستم؟
  • به کجا میتوانم بروم؟
  • چگونه میتوانم بروم؟
  • چگونه میتوانم برگردم؟
• کاربر را مجبور به فکر درباره دسترسی های سایت نکنیم، کاربر بدون اتلاف وقت باید بتواند به هدفش در سایت برسد.
• معمولا یک صفحه به عنوان نقشه سایت که شامل تمامی دسترسی های اصلی میباشد، به کاربر کمک میکند.
• تا جای ممکن از زیر منوها (Sub Menu) کوتاه استفاده شود.
• از متدهای زیر برای طراحی سایت استفاده نشود:
  • فریم ها
  • آخرین تکنولوژی های طراحی وب، چون هنوز کاربران زیادی این روشها را امتحان نکرده اند.
  • تصاویر متحرک دنباله دار (Loop Animation)
  • آدرسهای صفحات پیچیده (Complex URLs)
  • صفحات با محتویات زیاد که منجر به اسکرول خوردن زیاد میشوند.
  • تغییر در استانداردهای مرورگرها و یا طراحی وب مثلا تغییر رنگ اسکرول یا تمام صفحه کردن(Full Screen) سایت.
  • ایجاد صفحات با حجم بالا و زمان بارگزاری زیاد
• گفته میشود طراحی وب ، طراحی هست که هیچوقت تمام نمیشود و دائم در حال نوآوری و بروزرسانی باید باشد.

اما در طراحی نظام مند صفحات وب (Systematic Web Design) که در ارتباط با قسمت فوق میباشد، ما بیشتر نحوه اجرای فنی سایت را بررسی میکنم. فرض ما در ورود هر کاربر به سایت، اینست که کاربر بعد از ورود به سایت در صدد بستن آن و یا رفتن به سایت دیگری میباشد. لذا ما باید با توجه به قوانین HCI و طراحی وب نظام مند، کاری کنیم که او را در سایت نگه داریم و موارد زیر در این راستا کمک خواهند کرد :

• قرار دادن محتویات مرتبط با موضوع سایت (عدم ایجاد False Information)
• طراحی وب با ثبات (Consistency) و یکتا داشته باشیم، یعنی کاربر با ورود به هر صفحه ای از سایت ما، از ظاهر آن متوجه شود که این همان سایت هست.
• فداکاری، با این تعریف که اگر تکنیک جدیدی یاد داریم، مجبور نیستیم حتما در جایی از سایت استفاده کنیم.
• طراحی و نمایش تمامی اتفاقات رخ دهنده در سایت مانند انتظار در بارگذاری فایلها، پیامهای خطا، دلایل بروز خطا، نحوه گذر کردن از خطا و ...
• استفاده از interface مناسب برای تغییر زبان سایت و یا استفاد از Splash Screen در بدو ورود سایت.